Bieganie po górach stanowi doskonałą propozycję sportową i krajoznawczą dla osób aktywnych fizycznie. Jednak zanim podejmiemy decyzję o pierwszym starcie w zawodach biegowych w górach, czy indywidualnej wycieczce biegowej warto poznać wszystkie „za i przeciw”. Przede wszystkim do tego typu wycieczek trzeba być odpowiednio przygotowanym fizycznie, znać dokładnie przebieg planowanej trasy, mieć świadomość jaka pogoda czeka nas na trasie, a także zabrać ze sobą odpowiedni dla tego typu aktywności sprzęt, suplementy i napoje. A zatem, jak rozpocząć swoją górską przygodę z bieganiem?
Jaka jest przewaga wycieczek biegowych po górach nad tradycyjnym bieganiem?
Bieganie w płaskim terenie znacznie różni się od tego w rejonach górzystych, choć to nadal ten sam sport, polegający na pokonywaniu określonej ilości kilometrów, jednak w dużo bardziej urozmaiconym i wymagającym terenie. Zwykliśmy na naszych obozach podkreślać, że kilometry w górach liczą się podwójnie, ponieważ istotnym elementem biegania po górach jest tzw. przewyższenie (deniwelacja). Przede wszystkim wycieczka biegowa po górach wymaga znacznie większego wysiłku, i zaangażowania szczególnych partii mięśni – przede wszystkim mięśni łydek, mięśni czworogłowych czy mięśni pośladków. Stąd sugerujemy, aby zanim udamy się na górski szlak, wcześniej kilka razy odwiedzić klub fitness, siłownie, czy systematycznie korzystać ze schodów zamiast windy. Stopniowe i świadome przygotowanie kondycyjne, to klucz do drogi na szczyt i pokonywania górskich szlaków we względnym komforcie. Niewątpliwie jednak, taka wycieczka biegowa angażuje w znaczącym stopniu serce i płuca. Bieganie po górach to intensywny wysiłek, zmuszający serce i płuca do pracy na najwyższych obrotach – ale dzięki temu układ sercowo-naczyniowy zostaje wzmocniony. Wycieczki biegowe w góry to także doskonały sposób na spalanie kalorii i redukcję tkanki tłuszczowej. Organizm zużywa znacznie więcej kcal, niż podczas treningów w płaskim terenie.
Regularne bieganie po górach pozwala na utrzymanie zdrowej, optymalnej masy ciała. Uprawianie sportu w górach wymaga jednak nie tylko kondycji fizycznej, ale także wytrwałości i determinacji. Sprawne pokonywanie trudności w trudnym terenie podbudowuje naszą psychikę, zwiększa pewność siebie. Ponadto zdobywamy doświadczenie, które w górach jest bezcenne. Jesteśmy jednak dalecy od twierdzenia, że umiejętne radzenie sobie z trudami górskiej wyrypy przyczyni się do łagodniejszego znoszenia trudów życia codziennego. Na to raczej nie liczcie. Góry to także widoki, piękne krajobrazy i to coś. Piotr Pustelnik na pytania dziennikarzy „dlaczego góry?” zwykł odpowiadać, że ludzi można podzielić na dwa rodzaje: a) na tych, którym nie trzeba tej pasji tłumaczyć. b) na tych którym się jej nie wytłumaczy
Etapy przygotowania do pierwszej wycieczki biegowej w górach
Odpowiednie przygotowanie do wycieczek biegowych w górach ma ogromne znaczenie, nie tylko w przypadku planowania pierwszego wypadu. Uprawianie sportu na nieznanym terenie musi być przede wszystkim bezpieczne. Jak zatem dobrze przygotować się do wycieczki biegowej po górach?
Ocena poziomu kondycji
Przed rozpoczęciem swoich przygód z bieganiem w górach, pierwszym rozsądnym krokiem będzie ocena aktualnej kondycji fizycznej. Jeśli od kilku tygodni nie zrobiłem/am nic dla poprawy kondycji fizycznej, czas spędzam głównie przy komputerze, to w takim przypadku przypadku najlepszym rozwiązaniem będzie rozpoczęcie górskiej przygody od łatwiejszych ścieżek biegowych (w przypadku Tatr będzie to teren reglowy, czy trasy do niżej położonych schronisk tatrzańskich).
Przygotowanie mentalne
Wycieczka biegowa w górach stanowi znacznie większe wyzwanie niż biegi w płaskim terenie. Należy się dobrze przygotować mentalnie na trudności, z którymi przyjdzie zmierzyć się w trudnym terenie. Wypracowanie wytrwałości, pozytywne nastawienie i przewietrzony umysł pozwoli pokonać wszystkie przeciwności i dobiec do celu.
Dobór odpowiedniego sprzętu
Odpowiednio dobrany sprzęt i obuwie to niezwykle ważny element wycieczki biegowej w górach. Buty muszą zapewniać przede wszystkim pełną kontrolę, stabilność, ale też komfort. Pamiętajmy, że nawet jeśli but pochodzi z najnowszej kolekcji, to nie gwarantuje nam pełni bezpieczeństwa. Nie ma takich butów, które pozwalają na stabilne „stanie” na mokrej skale, czy zagwarantują pełną amortyzację przy zbiegach. Pewnych umiejętności nabierzemy dopiero wraz z doświadczeniem. Pozycją obowiązkową w ekwipunku jest także telefon, który pozwoli wezwać wsparcie, czy transport – jeżeli będziemy zmuszeni przerwać naszą wycieczkę w nieoczekiwanym miejscu. W tym kontekście warto mieć również ze sobą folię NRC, która będzie ratunkiem w razie kiedy trafi nam się kontuzja i będziemy musieli czekać na pomoc. Należy posiadać także czołówkę oraz ubiór dostosowany do pogody.
Trening na łatwiejszych trasach
Jeżeli podjąłeś decyzję o rozpoczęciu przygody z biegami górskimi warto najpierw sprawdzić się na łatwiejszych trasach lub dołączyć do jednego z obozów biegowych organizowanych przez TR.
Bezpieczeństwo
Chcąc zadbać o własne bezpieczeństwo, przede wszystkim należy poinformować kogoś o planowanej wycieczce, trasie i szacowanym czasie jej trwania. Dodatkowo trzeba zadbać o pełne naładowanie baterii telefonu (jeżeli wybieramy się na kilkugodzinną trasę – power bank nie będzie potrzebny). Jeżeli wybieramy się na słowacką stronę Tatr należy również wykupić stosowne ubezpieczenie, które pokryje ewentualne koszty leczenia lub akcji ratowniczej.
Nawodnienie i wyżywienie
Wycieczka biegowa lub trening w górach są znacznie bardziej wymagające pod względem nawodnienia oraz żywienia w trakcie wysiłku. Należy upewnić się, że nasz zapas wody i jedzenia jest wystarczający. Dobrą dawkę energii dostarczają żele, jednak przetestujmy najpierw jak wchłaniają się one w naszym organizmie podczas dłuższych treningów w mieście lub pod miastem, a dopiero potem zaaplikujmy je w górach. Może się okazać, że nasz organizm nie radzi sobie z ich przyswojeniem. Zawsze bierzmy pod uwagę, że podczas biegu w górach nasz organizm będzie narażony na dość ekstremalny wysiłek – różnie reagują różne żołądki i ich właściciele, zatem nas nie zabije na nizinach, to nas wzmocni w górach.
I chyba tę regułę warto zapamiętać. Dotyczy to nie tylko żywienia, ale i samego treningu. Powodzenia!